Hầu hết các động cơ trên các xe đều được chế tạo theo tiêu chuẩn về độ tin cậy, và các nhà sản xuất hiểu rõ về động cơ của họ từ trong ra ngoài, nên có thể biết để đưa ra những chú ý như kiểu “vâng, đây là giới hạn, không hơn nữa nhé.”. Quan sát trên các đồng hồ đo vòng tua máy sẽ có một ranh giới nhỏ màu đỏ và trắng để miêu tả động cơ đang hoạt động hiệu quả và đúng cách, một khi kim đo chạy vào vùng đỏ nghĩa là sẽ có rủi ro xảy ra các vấn đề tiềm ẩn dẫn đến ảnh hưởng tuổi thọ hoặc mau hư hỏng ở một số chi tiết hơn.
Đường đỏ (Redline) là gì?
Bạn thường sẽ thấy các số từ 0 đến 4 hoặc hơn một chút được in hoặc hiển thị bằng màu trắng với các chỉ số không có vạch phụ ở giữa và tiếp theo là dải đường màu đỏ thường nằm về phía tay phải của đồng hồ đo vòng tua, và được biểu bằng các số thứ tự kế tiếp lớn hơn. Đây thường là kết cấu chung của các đồng hồ đo vòng tua máy, mỗi nấc đơn vị là 1000 vòng/phút.
Để giữ cho động cơ của bạn không bị quay vòng quá mức, các nhà sản xuất lắp đặt một vạch đỏ, đây là điểm mà tốc độ động cơ sẽ từ chối tăng lên. Bộ giới hạn vòng tua thường được lập trình trong ECU của ô tô và cắt nhiên liệu từ động cơ hoặc thay đổi đầu vào van tiết lưu. Trong bất kỳ trường hợp nào, mục đích của các hệ thống này là đảm bảo rằng các bộ phận của động cơ không ma sát quá mức với nhau và nó giúp đảm bảo cho người lái xe biết rằng động cơ đã gần đến giới hạn về công suất.
Mục tiêu để bảo vệ cho chính nó
Trong một động cơ truyền thống, bạn có nhiều bộ phận hoạt động song song để tạo ra động năng. Điển hình như hai chi tiết chính hoạt động rất gần nhau là các van và piston trong chu trình đốt cháy nhiên liệu. Ở tốc độ vòng tua động cơ cao, các van và piston chuyển động với tốc độ cực nhanh để tạo ra công suất theo yêu cầu của người lái, các van và piston hoạt động liền mạch với nhau và không tiếp xúc với nhau. Do hầu hết các động cơ hiện đại ngày càng cao hơn về tỷ số nén, đó là một cách nói hoa mỹ rằng piston ép hỗn hợp không khí-nhiên liệu gần các van hơn, nhưng đừng lo nguy cơ van tiếp xúc với piston sẽ tăng lên khi động cơ tăng tốc, điều này không có nghĩa là chạy động cơ ở tốc độ cao sẽ làm hỏng nó.
Đường màu đỏ chỉ đơn giản là “vùng an toàn” để động cơ của bạn hoạt động an toàn. Các biện pháp bảo vệ được thiết lập để giữ cho động cơ luôn duy trì các thông số kỹ thuật và hiệu suất nhiệt, đảm bảo tuổi thọ tốt hơn đề phòng trường hợp người lái xe cố vắt kiệt sức lực chiếc xe.
Trước hết hãy nhìn vào vấn đề, khi vòng tua máy cao mà không có lượng khí nạp và nạp nhiên liệu đủ tốt sẽ khiến động cơ của bạn bị rung quá nhiều, hoặc bị ì xuống. Hãy nhớ rằng bạn cần nhiều nhiên liệu để tạo ra nhiều công suất nhưng hệ thống nạp nhiên liệu của bạn có thể chạy không đủ kịp, khí nạp của bạn phải có lưu lượng tốt và kim phun của bạn phải cung cấp lượng nhiên liệu phù hợp để tạo ra công suất.
Nếu bạn vượt quá giới hạn của các thành phần đã được thiết lập, khả năng tự bạn có thể gây ra sự cố do hỗn hợp nhiên liệu và không khí tạm gọi là “nghèo” khi vòng tua máy trong vạch đỏ giới hạn, như vậy có thể chiếc xe không hoạt động như ý bạn muốn. Dễ nhận thấy nhất khi vòng tua cao nằm trong vùng đỏ thì có thể nghe thấy những tiếng nổ đanh ngắt quãng như đạn, đó là hiện tượng mất nhịp và phát nổ.
Hiệu suất nhiệt
Trên thực tế, hầu hết các động cơ ô tô đều có thể quay vòng cao hơn, chỉ là nhà sản xuất sử dụng vạch đỏ để không chỉ bảo vệ động cơ khỏi bị hư hại ở tốc độ cao mà còn để duy trì mức nhiệt mà hệ thống làm mát của xe vẫn có thể xử lý được với tất cả các chất lỏng của nó.
Tốc độ động cơ cao hơn đồng nghĩa với nhiều nhiệt hơn và nhiệt nhiều hơn có xu hướng làm biến chất dầu bôi trơn, hệ thống làm mát làm việc quá sức sẽ dẫn tới quá nhiệt, và tạo ra môi trường khiến các bộ phận của động cơ dễ bị cong vênh, do đó gây ra sự cố.
Có nên thử ranh giới đỏ không?
Nhà sản xuất không trực tiếp cấm bạn để vòng tua máy đạt tới giới hạn đỏ, không có nghĩa là bạn có thể thường xuyên hay duy trì kim đo ở đó trong thời gian dài. Giữ động cơ của bạn ở vạch đỏ sẽ làm nó căng thẳng hơn mức bình thường và nó sẽ tạo ra rất nhiều nhiệt, nếu hệ thống làm mát không thể giải quyết thì điều gì xảy ra chắc bạn biết rõ. Nếu thích, bạn có thể thỉnh thoảng chạm vạch đỏ một lần và thoát khỏi nó, nhưng hãy giữ nó ở đó chỉ vài giây mỗi lần và bạn có thể không cần phải lo lắng.
Tuấn Phạm