‘’ … bây giờ nó khá lắm, nhà nó có xe hơi đấy… oách chưa…’’, câu chuyện nghe lỏm ở vỉa hè của mấy anh chàng nhân viên văn phòng. Đúng thật, chiếc xe hơi cho đến bây giờ vẫn còn là thứ xa xỉ trong suy nghĩ của nhiều người Việt Nam, nhưng sở hữu nó có khó không? trainghiemxe.vn – Ở nước ngoài, rất nhiều nước có nền công nghiệp xe hơi mạnh mẽ hoặc nền công nghiệp xe hơi không có thì việc sở hữu xe hơi là rất bình thường, có khi là bắt buộc nếu không muốn mất việc tại nơi cách xa nhà. Bản thân chính phủ và người dân đều coi đây là phương tiện phục vụ đi lại, phục vụ cho sự phát triển của xã hội, đôi lúc còn có những chính sách khuyến khích việc mua sắm xe hơi cho những người mới đi làm hoặc đổi xe mới. Ở Việt Nam vẫn coi xe hơi là một thứ gì đó rất xa xỉ khó sở hữu, là tài sản chỉ phục vụ cho giới nhà giàu hoặc người có thu nhập cao, vô hình dung nó phải chịu nhiều loại thuế và phí cao, bên cạnh đó còn chịu những sự ảnh hưởng của các chính sách: hạn chế thâm hụt cán cân thương mại (đối với xe nhập), dùng thuế và phí cao để hạn chế tiêu dùng ôtô dẫn tới giảm mật độ xe tại các đô thị lớn, chi phí tái đầu tư xây dựng cầu đường…. Nhưng thật không công bằng vì trước đây rất lâu, khi các liên doanh lắp ráp và nhà nhập khẩu phân phối còn rất ít, chưa có mặt nhiều ở Việt Nam, xe hơi còn rất ít ngoài đường thì mức đánh thuế trên xe hơi cũ hoặc xe mới được nhập về cũng rất cao, khiến cơ hội mua xe hơi ngày càng khép lại với đa số người và hình thành ý nghĩ ‘’xe máy cho chắc ăn’’. Hậu quả là Việt Nam có tỉ lệ sở hữu xe máy đầu người dường như nhất thế giới, và không khó để lý giải tại sao có rất nhiều và nhiều cái chết thảm đau đớn dưới gầm bánh xe.
Bỏ qua các vấn đề về thuế như nói đến ở trên, thực tế hiện nay thì nhận thức nhu cầu sử dụng xe hơi như là một phương tiện đi lại ngày càng là rất lớn, bất chấp sự không theo kịp về hạ tầng giao thông thì việc sắm xe hơi cũ và mới vẫn diễn ra hàng ngày. Vậy tầng lớp nào mua xe nhiều nhất? Dĩ nhiên vẫn là người có thu nhập dư dả để sắm một chiếc xe mới nhưng có thêm sự tính toán chi li để mua xe hợp túi tiền và kinh tế. Thế còn người có thu nhập trung bình thì sao? Đã bắt đầu có sự nhận thức rất sâu xa về lợi ích sử dụng xe hơi là phương tiện đi lại an toàn, bảo đảm sức khỏe hơn xe máy rất nhiều cho dù đó là một chiếc xe đã 15-20 năm tuổi. Rất nhiều người mua xe hơi cũ có giá từ 120-200 triệu chỉ bằng giá một chiếc xe tay ga hạng sang thôi, và đôi khi còn thua giá của một chiếc mô tô PKL hạng “ruồi”, tất nhiên với xe cũ chi phí bảo trì và chi phí sửa chữa bất thường là có thật, nhưng đổi lại sự phục vụ của nó là thiết thực và mức rủi ro về tai nạn là thấp hơn xe máy.
Lợi ích sử dụng xe hơi cũ theo khả năng tài chính kết hợp xe máy là rất thiết thực đối với các gia đình nhỏ có từ 1-2 con khi di chuyển. Thế nhưng sẽ có những ý kiến phản đối và cho rằng nên đợi có nhiều tiền mua hẳn xe mới! Xin thưa đó chỉ là những ý kiến có cái nhìn rất phiến diện về xe cũ, các nhà thiết kế làm ra nó để có thời hạn sử dụng tốt và đủ lâu hàng chục năm nếu được bảo trì tốt. Đây là lý do tại sao trên đường phố Anh Quốc, Mỹ, Nhật Bản vẫn đầy rẫy những chiếc xe cũ từ thập niên 80 hay 90 của thế kỷ trước.
Việc sử dụng ôtô cũ hay mới bây giờ không còn giới hạn ở người có thu nhập cao nữa mà đã đại trà ở những cấp thấp hơn, nhân viên văn phòng, thầy giáo, người kinh doanh nhỏ tại nhà…, có người còn đang thuê nhà ở nhưng vẫn có xe hơi, cái sự sĩ diện ngại chạy xe cũ ngày càng được gạt bỏ và cái nhìn tiện ích, an toàn của xe hơi được phát huy. Tôi còn nhớ không lâu khi ngồi nhậu với hội Ôtô Xóm Nhà Lá (otoxomnhala) có một thành viên gạo cội nói với tôi rằng “anh nên viết nhiều đề tài về sử dụng xe cũ để mọi người nhìn rõ hơn và không sợ hãi khi mua xe để dùng, chẳng hạn như xe dưới 200 triệu”. Cũng cần nói thêm rằng những người chơi trong hội này đều sử dụng xe cũ có giá trị thấp, nhưng nhìn vào nhiều hành trình đi chơi của hội kể cả xuyên việt, mới thấy xe cũ thật không đáng sợ như nhiều người nghĩ.
Nếu bạn phân tích về những yếu tố thiệt hơn giữa một chiếc xe tay ga đắt tiền và một chiếc xe hơi cũ còn sử dụng tốt có giá tương đối gần bằng nhau, tôi tin rằng giá trị sử dụng của xe hơi mang lại sẽ thiết thực hơn nhiều về sức khỏe và an toàn. Sẽ có ý kiến phản biện rằng xe hơi không cơ động bằng xe máy trong các đô thị lớn, điều này hoàn toàn đúng, nhưng khéo kết hợp sử dụng một chiếc xe máy có giá phổ thông với chiếc xe hơi đô thị nhỏ cũ ở từng thời điểm sẽ giải quyết được vấn đề di chuyển trong đô. Lại có ý kiến phản biện nhà nào cũng mua xe hơi thì đường đâu mà đi! Điều này cũng rất có lý nhưng đâu phải tất cả đều mua xe cùng một lúc, hơn nữa quy luật phát triển sẽ hình thành nên các đô thị vệ tinh, cũng có khi vì có xe hơi mà các thành phần này lại là những cư dân tiên phong di tản ra các đô thị này để sinh sống và làm việc. Phải nên nhớ một điều xe hơi giúp ích giãn dân ra xa các đô thị là một điều tích cực.
Nếu bạn thực sự xem xe hơi là phương tiện phục vụ trong cuộc sống của bạn, không quá quan tâm hình thức của xe thì chỉ cần thu vén và chuẩn bị một số tiền không quá lớn là bạn có thể có một chiếc xe hơi ngon lành, đủ sử dụng phục vụ cho gia đình bạn trong thời điểm giá nhiên liệu hạ rất thấp như hiện nay. Quốc Huy