Một chủ đề liên tục xuất hiện là tình trạng thiếu chip đang tiếp tục ảnh hưởng đến các nhà sản xuất ô tô trên toàn thế giới. Người ta ước tính rằng sự khan hiếm chất bán dẫn đã khiến ngành công nghiệp ô tô thiệt hại hơn 60 tỷ đô la và là một điển hình của hậu quả từ đại dịch COVID-19 đã gây ra sự sụt giảm lớn trong kế hoạch của các nhà sản xuất ô tô trên toàn cầu.
Khả năng một người mua xe trong thời kỳ đại dịch là thấp, buộc các nhà sản xuất phải tạm dừng hoặc giảm sản xuất xe, nhu cầu sản xuất chip cũng giảm theo. Quý đầu tiên của năm 2020 chứng kiến doanh số bán ô tô mới giảm 17,7%, trong khi chỉ tính riêng trong tháng 3, mức giảm đáng kinh ngạc 38,4% so với cùng tháng năm 2019. Đại dịch viru coronas ảnh hưởng đến tất cả các nhà sản xuất ô tô bất kể phân khúc nào. Nhưng khi các đơn đặt hàng tăng trở lại, doanh số bán hàng bắt đầu tăng nhanh chóng. Điều này đã chứng kiến một vấn đề mới xuất hiện.
Vấn đề xuất hiện ở một chi tiết nhỏ nhất mà một chiếc xe cần để hoạt động: các vi mạch của chúng. Các vi mạch cho phép các bộ phận điện tử của một chiếc xe hiện đại hoạt động – mọi thứ từ hệ thống thông tin giải trí đến hầu hết các bộ phận điều khiển động cơ cơ bản, chúng đều sử dụng chip. Sự gia tăng nhu cầu xe sau khi các quy tắc lưu trú đi lại được nới lỏng nên các nhà sản xuất xe gia tăng sản lượng đáp ứng nhu cầu. Nhưng các công ty sản xuất cung cấp các vi mạch đã không thể tăng nguồn cung ứng với nhu cầu tăng đột ngột về số lượng.
Tại sao? Bởi vì trong thời kỳ đại dịch, khi nhu cầu về ô tô mới giảm xuống, các nhà sản xuất ô tô không cần những chất bán dẫn này khi họ thu hẹp sản xuất. Điều này dẫn đến sự sụt giảm tổng thể về nhu cầu đối với lĩnh vực sản xuất ô tô. Do đó, các nhà sản xuất chip đã chuyển sản xuất sang phục vụ cho các ngành công nghiệp khác, một trong số đó là điện tử tiêu dùng. Nhu cầu về đồ điện tử tiêu dùng bùng nổ trong thời kỳ đại dịch, với việc những người mắc kẹt ở nhà tiêu tiền vào TV, máy tính xách tay, điện thoại và máy chơi game mới. Đột nhiên các nhà sản xuất ô tô thấy mình ở dưới đáy của đống rác.
Còn có một yếu tố khác: các vi mạch cần thiết cho chức năng của xe là những vi mạch được gọi là “chất lượng cao”, các vi mạch bền và lâu dài không mang lại lợi nhuận cao nhất cho các nhà sản xuất. Do đó, ưu tiên cung cấp vi mạch cho ngành công nghiệp ô tô giờ đây không nằm trong danh sách hàng đầu của các nhà sản xuất vi mạch.
Tuy nhiên, không có gì ngạc nhiên đối với ngành công nghiệp vốn đã từng đối mặt với tình trạng thiếu hụt như vậy trong quá khứ. Một số nhà sản xuất đã thấy trước sự thâm hụt trong vi mạch, và một số đã quyết định tích hợp theo chiều dọc để sản xuất các vi mạch này. Sự thiếu hụt cũng có thể bắt nguồn từ thực tế là phần lớn chất bán dẫn được sản xuất tại Đài Loan.
Một số các nhà sản xuất ô tô có nhà máy dành riêng để sản xuất những con chip này có nhiều khả năng được hưởng lợi hơn từ việc tăng doanh số bán hàng. Sự thiếu hụt chip đã làm dấy lên nhiều nghi ngờ về mức độ nhạy cảm của ngành này và liệu các nhà sản xuất ô tô có nhanh nhạy như họ cần hay không. Các nhà phân tích nói rằng có một số hướng mới. Ví dụ, Bosch sẽ mở một nhà máy ở Dresden để đáp ứng nhu cầu về một số loại vi mạch này. Đồng thời, sự thiếu hụt này có thể là một cú hích lớn cho các nhà sản xuất ô tô khác theo đuổi sản xuất chip cho riêng mình.
Tuy nhiên, bất kỳ giải pháp lâu dài nào cũng sẽ không đến sớm. Thay vào đó, các nhà sản xuất ô tô đang tập trung vào những vi mạch mà họ có cho những phương tiện mang lại lợi nhuận cao hơn cho họ, nhiều công ty Mỹ tránh xa sản xuất những chiếc xe rẻ tiền trong thời điểm này để tập trung giải quyết thiếu hụt chip. Trong khi đó, General Motors dự báo rằng sự thiếu hụt chip có thể khiến lợi nhuận của năm nay bị mất từ 1,5 tỷ đến 2 tỷ đô la Mỹ, trong khi cả Ford và Stellantis đều dự đoán rằng sự chậm trễ về nguồn cung có thể sẽ tiếp tục vào năm 2022.
Tuấn Phạm