Chúng bùng lên thành một luồng lửa với cường độ dữ dội. Chúng phát nổ như thể chứa đầy thuốc nổ, và khi pin lithium-ion cháy, không gì có thể dập tắt được. Đây là lý do tại sao các khách sạn và đơn vị quản lý bất động sản Trung Quốc bắt đầu cấm tất cả các loại xe điện, xe máy điện, xe đạp điện, xe tải thương mại chạy điện, khỏi bãi đậu xe ngầm của họ.
Nhưng liệu họ có mắc phải một trong những điểm yếu lâu đời nhất của bộ não con người lá lo lắng thái quá không? Hay họ đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa hợp lý khi đối mặt với một mối đe dọa mới, không lường trước được?
“Các khách sạn và các tòa nhà khác ở Hàng Châu, Ninh Ba, Tiêu Sơn và những nơi khác ở Chiết Giang đã cấm xe điện vào các bãi đậu ngầm vì lý do an toàn, gây ra những cuộc tranh luận gay gắt”, Một trong ba bức ảnh đăng trên một tài khoản mạng xã hội X cho thấy một biển báo trước Tòa nhà Huigang ở Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, hướng dẫn chủ xe điện chuyển hướng đến bãi đậu xe gần đó có “không gian rộng mở”.
Tin tức địa phương đưa tin rằng chủ sở hữu bất động sản này đã phải hành động sau 11 vụ cháy pin nghiêm trọng xảy ra tại Hàng Châu, thủ phủ của Chiết Giang, vào tháng 5 năm nay.
RFA trích lời một chủ khách sạn năm sao cho biết: “Dựa trên đặc điểm của các vụ cháy xe điện và khả năng chữa cháy của khách sạn, chúng tôi cho rằng sẽ an toàn hơn nếu không cho họ vào bãi đậu ngầm “.
Các báo cáo đã làm dấy lên nỗi lo ngại rằng công nghệ phát thải carbon thấp mới có thể gây ra nhiều rắc rối hơn lợi ích. Nhưng các nhà phân tích cho rằng vấn đề nằm ở tính mới lạ và mới mẻ của xe điện và không nhất thiết quy tội do công nghệ pin. Ít nhất là không nếu các tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng được đáp ứng trong quá trình sản xuất những chiếc xe như vậy và nếu chúng được chủ sở hữu sử dụng đúng cách, cũng giống như các biện pháp an toàn bắt buộc phải được tích hợp vào xe chạy bằng xăng và quá trình tiếp nhiên liệu và bảo dưỡng chúng.
RFA trích lời một thợ sửa xe điện tên Xu ở Hàng Châu cho biết anh thấy ngày càng nhiều người bày tỏ mối quan ngại sau khi xem các cuộc tranh cãi trên mạng liên quan đến xe chạy bằng pin. Một bài đăng lan truyền trên mạng xã hội X liên quan đến vụ cháy phòng trưng bày ô tô ở Hàng Châu sau khi một chiếc xe trưng bày tự bốc cháy. Xu nói thêm: “Chúng tôi đã chứng kiến rất nhiều trường hợp xe điện tự bốc cháy hoặc gây ra hỏa hoạn lớn trong các vụ va chạm và tai nạn”.
“Nhiều bãi đỗ xe tầng hầm được thiết kế với trần thấp, nghĩa là xe cứu hỏa không thể vào bên trong được.” Nhưng Xu đã ám chỉ một cách gián tiếp đến một nhận định chung. “Tôi biết luật sư, và họ có xu hướng mua Tesla vì có ít báo cáo về tai nạn của Tesla. Chúng an toàn và cung cấp cho mọi người thông tin mạnh mẽ hơn,” nhưng anh ta nói một cách ái ngại. “Nhưng có nhiều vụ tự bốc cháy của xe năng lượng mới ở Trung Quốc, dẫn đến thương vong.”
Xe điện (EV) phát nổ và bốc cháy là có thật, cũng như các vụ cháy xe chạy bằng xăng thông thường. Nhưng liệu các thuật toán truyền thông xã hội, vốn được đào tạo để thu hút sự chú ý của bạn bằng mọi cách cần thiết, có quá nhấn mạnh vào mối đe dọa vì tính mới lạ của nó không?
Một đánh giá của Đại học California, Berkeley cho biết: “Pin xe điện có khả năng tự bốc cháy và phát nổ là bao nhiêu?” “Khả năng điều đó xảy ra thực sự khá thấp: Một số nhà phân tích cho rằng xe chạy bằng xăng có khả năng bắt lửa cao hơn xe điện gần 30 lần. Nhưng tin tức gần đây về xe điện bắt lửa khi đang đỗ đã khiến nhiều người tiêu dùng và các nhà nghiên cứu phải đau đầu về cách những sự kiện hiếm hoi này có thể xảy ra.”
Xăng cháy rất mạnh. Và nếu một thùng chứa đầy xăng thoát hơi ra trong không gian kín, hỗn hợp bao gồm hơi xăng và không khí sẽ rất dễ nổ khi có tác động tia lửa điện. Nhưng pin lithium-ion có những kịch bản rủi ro riêng, rất khác biệt. Học giả Muhammad Rizwan Zhar của Đại học Edith Cowan lập luận rằng: “Chúng chính là nguồn năng lượng cung cấp cho điện thoại thông minh và máy tính xách tay của chúng ta, được ca ngợi vì khả năng lưu trữ nhiều năng lượng trong một không gian nhỏ”. “Tuy nhiên, khi pin EV quá nóng, chúng dễ bị hiện tượng gọi là mất kiểm soát nhiệt.” Đó là lúc hư hỏng vật lý kích hoạt phản ứng dây chuyền hóa học bên trong pin. Có thể là chập mạch. Có thể là thủng. Hoặc nhiệt bên ngoài.
Những hư hỏng như vậy có thể dẫn đến hỏa hoạn ở nhiệt độ cao hoặc nổ khí độc. “Khoảng 95 phần trăm các vụ cháy pin được phân loại là cháy do có tia lửa, tạo ra ngọn lửa định hướng giống như tia. 5 phần trăm còn lại liên quan đến ngưng tụ hơi nước ”, Hussein Dia, Giáo sư về Giao thông đô thị trong tương lai của Đại học Swinburne cho biết. Ông cho biết hầu hết các vụ cháy pin đều liên quan đến xe máy điện và xe đạp điện. Giáo sư Dia viết: “Trong nửa đầu năm 2023, dữ liệu của EV Firesafe cho thấy chúng gây ra hơn 500 vụ cháy pin, 138 trường hợp thương tích và 36 trường hợp tử vong trên toàn thế giới”.
“Trong cùng sáu tháng đó, 35 vụ cháy pin xe điện đã khiến tám người bị thương và bốn người tử vong.” Ông cho biết điều này có thể liên quan đến thiết kế và sản xuất kém chất lượng, nhưng cũng do cách xử lý cẩu thả và việc sử dụng bộ sạc không phù hợp của chủ sở hữu. Giáo sư Dia cho biết thêm: “Ô tô và xe tải điện sử dụng cùng công nghệ pin nhưng có thiết kế tinh vi hơn”. “Hệ thống làm mát tiên tiến giữ cho pin ở nhiệt độ tối ưu trong quá trình lái xe và sạc lại hàng ngày. Điều này làm cho chúng an toàn hơn nhiều so với pin trong xe điện và xe đạp điện.”
Hai vụ cháy xe điện nghiêm trọng ở New South Wales vào tháng 9 năm ngoái đã làm dấy lên lo ngại liên quan đến pin lithium-ion. Năm chiếc xe đã bị phá hủy khi một cục pin bị hỏng rơi ra khỏi một chiếc xe đỗ tại Sân bay Sydney. Cùng ngày, trục đuôi của một chiếc xe tải rơi xuống đường đã đập vỡ bộ pin của một chiếc ô tô gần Penrose, gây ra hỏa hoạn. Những vụ cháy xe điện lithium-ion trong các vụ tai nạn như vậy chắc chắn sẽ trở nên phổ biến hơn.
Càng có nhiều người mua quan tâm đến tính thân thiện với môi trường và chi phí vận hành, bảo dưỡng thấp hơn đáng kể thì sẽ càng có nhiều xe điện xuất hiện trên đường phố. Càng có nhiều xe điện lưu thông trên đường thì càng có nhiều tai nạn và sự cố liên quan đến chúng.
Giáo sư Dia cảnh báo: “Sự gia tăng số lượng xe điện có nghĩa là cần phải có nguồn tài trợ ngay bây giờ để đảm bảo lính cứu hỏa có thể xử lý hiệu quả mọi đám cháy xảy ra”.
Hiện tại, Tesla khuyến cáo rằng trong trường hợp xảy ra cháy pin, tốt nhất là cứ để pin cháy. Zhar cho biết: “Thay vì dập tắt ngọn lửa, nước thực sự có thể làm ngọn lửa bùng cháy dữ dội hơn”. “Điều này là do phản ứng của nước với lithium có thể tạo ra khí hydro dễ cháy, làm tăng thêm mối nguy hiểm cho tình huống vốn đã nguy hiểm này.”
Tương tự như vậy, nước trên đám cháy xăng có thể khiến đám cháy lan rộng. Đó là lý do tại sao bình chữa cháy bọt và bột khô được phát minh để dập tắt ngọn lửa. Một biện pháp hiệu quả để dập tắt đám cháy pin lithium-ion vẫn chưa được phát triển. Tesla cho biết trong báo cáo năm 2020 rằng xe của họ ghi nhận một vụ cháy cho mỗi 330 triệu km di chuyển. Báo cáo cũng nói thêm rằng dữ liệu chính thức của chính phủ Mỹ nêu rõ tỷ lệ đối với xe chạy bằng xăng và dầu diesel là một vụ cho mỗi 30,6 triệu km.