Những ngày cuối tháng 10, mưa lớn kéo dài khiến nhiều khu vực miền Trung và miền Bắc rơi vào tình trạng ngập lụt, sạt lở nghiêm trọng, đe dọa tai nạn xảy đến với những chiếc ô tô lưu thong trên đường.
Không ít tuyến quốc lộ, đèo dốc, và đường đô thị chìm trong biển nước. Trong hoàn cảnh đó, nhiều người vẫn di chuyển bằng ô tô để tránh mưa, nhưng chính điều này lại tiềm ẩn vô số rủi ro chết người mà không phải ai cũng lường trước được.
Một chiếc ô tô hiện đại có hàng chục cảm biến, mô-đun điều khiển điện tử và các hệ thống an toàn phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn điện ổn định. Khi nước tràn vào khoang động cơ hoặc khoang sàn, chỉ cần ngập qua lọc gió hoặc đường nạp là nước có thể bị hút vào buồng đốt, gây hiện tượng “thủy kích”. Động cơ sẽ dừng đột ngột, cong tay biên, thậm chí nứt vỡ lốc máy là một trong những hư hỏng đắt đỏ nhất mà chủ xe có thể gặp phải.
Không chỉ động cơ, các hệ thống điện tử như trợ lực lái điện, phanh ABS, túi khí, cảm biến cân bằng điện tử (ESP) hay hộp số tự động cũng rất dễ bị hư hỏng khi nước ngấm vào các đầu nối, mạch điện. Sau lũ, nhiều chủ xe phát hiện hàng loạt lỗi báo trên bảng đồng hồ, xe hoạt động chập chờn, hoặc không khởi động được. Đó là dấu hiệu cho thấy nước đã xâm nhập sâu vào hệ thống điều khiển trung tâm.
Tại các tuyến đèo dốc ở miền Trung, Tây Nguyên hay khu vực Tây Bắc, nơi mưa lớn kéo dài sẽ thường có sạt lở đất đá là mối nguy thường trực. Không ít tài xế chủ quan, cố gắng vượt qua những đoạn đường sạt hoặc ngập mà không lường hết nguy cơ. Chỉ cần một đoạn nền đường bị xói mòn, lớp nhựa mặt đường bong tróc, chiếc xe có thể bị trượt, sa bánh, hoặc lật nhào khi dòng nước xiết bất ngờ quật ngược lại.
Đáng lo hơn, những vũng nước tưởng chừng “nông” lại có thể che giấu hố sâu, miệng cống mất nắp hoặc ổ gà bị ngập. Chỉ cần nước cao hơn 30 cm, xe gầm thấp đã có thể bị trôi hoặc mất lái, trong khi mực nước 60 cm đủ để khiến hầu hết xe con chết máy hoàn toàn.
Theo các chuyên gia kỹ thuật, nguyên tắc vàng là không cố vượt qua khu vực ngập nước khi không chắc chắn độ sâu. Nếu mực nước đã chạm gầm, đặc biệt là vượt qua trung tâm bánh xe, tốt nhất nên dừng lại, tắt máy và tìm đường vòng. Việc cố gắng tăng ga vượt qua nước có thể khiến nước bị hút mạnh vào động cơ.
Nếu buộc phải đi qua đoạn ngập nhẹ, tài xế nên:
- Giữ tốc độ thấp, đều ga, không phanh gấp hay tăng tốc đột ngột.
- Không dừng giữa đoạn ngập.
- Sau khi qua vùng ngập, chạy chậm vài trăm mét, rà nhẹ phanh để làm khô má phanh.
Khi xe bị chết máy giữa vùng nước, tuyệt đối không khởi động lại. Hãy rút chìa khóa, gọi cứu hộ kéo xe ra khỏi vùng ngập, bởi chỉ một lần đề lại cũng có thể khiến động cơ hỏng nặng.
Sau khi di chuyển trong điều kiện mưa lũ, chủ xe nên kiểm tra toàn bộ khoang gầm, hệ thống phanh, dầu động cơ, dầu hộp số, lọc gió và đặc biệt là bình ắc quy, cầu xe, hệ thống lái (điện). Nhiều trường hợp, nước ngấm vào cực điện khiến ắc quy yếu, xe khởi động khó, các hệ thống điện hoạt động chập chờn. Việc kiểm tra sớm giúp phát hiện và xử lý kịp thời trước khi hư hỏng lan rộng.
Người lái ô tô đôi khi tin vào sức mạnh của chiếc xe gầm cao, hệ dẫn động 4 bánh, hay động cơ mạnh mẽ, mà quên rằng trong tự nhiên, nước luôn là đối thủ không thể xem thường. Chỉ cần một quyết định sai, vài giây cố gắng “vượt lũ”, bạn có thể đánh đổi bằng tính mạng của chính mình và hành khách.
Trong thời tiết cực đoan như hiện nay, lời khuyên quan trọng nhất dành cho mọi tài xế là “nếu không thật sự cần thiết hãy ở nhà”. Không có chuyến đi nào đáng để đánh đổi an toàn, nhất là khi mưa lũ và sạt lở đang bao trùm khắp miền Trung, miền Bắc.
Tuấn Phạm