Các kỹ thuật viên khuyến cáo rằng mọi xe từng bị ngập đến trục bánh hoặc cao hơn đều cần được kiểm tra hệ thống lái điện ngay sau khi nước rút. Quy trình kiểm tra bao gồm: quan sát khu vực thước lái để phát hiện dấu vết bùn đất hoặc gỉ sét; kiểm tra giắc điện, đo tín hiệu cảm biến góc lái và mô-men xoắn; dùng máy chẩn đoán để quét lỗi trong hộp ECU, EPS.
Sau những đợt mưa lũ lớn vừa qua ở các tỉnh phía Bắc, nhiều chiếc ô tô bị ngập sâu đến nửa thân xe, thậm chí ngâm nước nhiều ngày. Khi nước rút, phần lớn chủ xe thường vội thay dầu máy, sấy khô nội thất, kiểm tra ắc quy và máy phát mà bỏ quên một bộ phận rất quan trọng nhưng cũng cực kỳ nhạy cảm với nước: hệ thống lái điện hay còn gọi là trợ lực lái điện (EPS). Đây là bộ phận giúp người lái xoay vô-lăng nhẹ nhàng hơn nhờ mô-tơ điện và hộp điều khiển điện tử (ECU). Tuy nhiên, chính đặc điểm sử dụng điện và cảm biến khiến EPS trở thành “con mồi” dễ bị tổn thương nhất khi xe bị ngập nước.
Trên nhiều dòng xe hiện nay, mô-tơ trợ lực được đặt ngay trên thước lái, vị trí chỉ cách mặt đường vài chục centimet. Khi nước ngập đến trục bánh trước hoặc cao hơn, nước và bùn rất dễ xâm nhập qua các khe hở, giắc cắm hoặc phớt chắn, len vào mô-tơ hay bộ điều khiển. Một khi điều đó xảy ra, các linh kiện bên trong sẽ bị ẩm, chập điện hoặc gỉ sét, dẫn đến hàng loạt hiện tượng nguy hiểm: vô-lăng nặng bất thường, rung giật, trả lái chậm, hoặc báo đèn cảnh báo vô-lăng màu vàng trên táp-lô. Trong trường hợp xấu hơn, mô-tơ có thể ngắt đột ngột khi đang di chuyển, khiến việc đánh lái trở nên khó khăn và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Các kỹ thuật viên khuyến cáo rằng mọi xe từng bị ngập đến trục bánh hoặc cao hơn đều cần được kiểm tra hệ thống lái điện ngay sau khi nước rút. Quy trình kiểm tra bao gồm: quan sát khu vực thước lái để phát hiện dấu vết bùn đất hoặc gỉ sét; kiểm tra giắc điện, đo tín hiệu cảm biến góc lái và mô-men xoắn; dùng máy chẩn đoán để quét lỗi trong hộp ECU, EPS. Nếu phát hiện nước đã xâm nhập, cần tháo cụm thước lái, vệ sinh, sấy khô hoặc thay mới mô-tơ trợ lực. Việc làm này tuy mất thời gian nhưng giúp tránh nguy cơ hỏng nặng về sau, bởi chi phí thay thế một cụm thước lái điện là rất đắt đỏ.
Để phòng tránh hư hỏng, người lái cần lưu ý không di chuyển vào khu vực ngập sâu khi có thể, và nếu buộc phải đi qua, nên giữ tốc độ thấp, tránh tạo sóng khiến nước tràn sâu vào khoang động cơ. Sau khi xe bị ngập, tuyệt đối không cố khởi động lại ngay, bởi dòng điện có thể kéo nước sâu hơn vào mô-tơ trợ lực. Trong quá trình sử dụng, nếu nhận thấy vô-lăng nặng hơn bình thường, có tiếng kêu lạ, trả lái chậm hoặc xuất hiện đèn cảnh báo vô-lăng, hãy mang xe đến gara uy tín để kiểm tra ngay lập tức.
Hệ thống lái điện giúp xe vận hành nhẹ nhàng và tiết kiệm nhiên liệu hơn, nhưng đổi lại, nó rất nhạy cảm với nước và độ ẩm. Sau mưa lũ, cùng với việc thay dầu máy, kiểm tra cầu, hộp số và ắc quy, đừng quên kiểm tra cả thước lái điện. Một lần vệ sinh và bảo dưỡng đúng cách không chỉ giúp bạn tránh những chi phí sửa chữa tốn kém, mà còn đảm bảo chiếc xe luôn an toàn, ổn định và vững vàng trên mọi hành trình sau bão lũ.
Tuấn Phạm