Trái ngược hoàn toàn với nỗi sợ hãi và tuyên truyền nhằm phá hoại quá trình chuyển đổi sang xe điện, một nghiên cứu mới về việc sử dụng xe điện (EV) thực tế cho thấy pin ít bị suy giảm chất lượng hơn so với trước đây, với “phần lớn pin” có thể sử dụng được lâu hơn tuổi thọ của xe.
Công ty viễn thông Canada Geotab gần đây đã công bố bản cập nhật phân tích năm 2019 về sự xuống cấp của pin EV với dữ liệu cập nhật và phân tích từ hoạt động sử dụng đội xe. Trong bài đăng được xuất bản cách đây 5 năm, Geotab phát hiện pin EV bị suy giảm chất lượng trung bình 2,3 phần trăm mỗi năm, tuy nhiên vào thời điểm đó, đây vẫn là “con số tốt đáng ngạc nhiên”.
Phân tích mới nhất dựa trên 10.000 mẫu xe điện chỉ ra rằng pin xe điện đã được cải thiện trong những năm gần đây, chỉ giảm chất lượng trung bình 1,8% mỗi năm. Geotab kết luận rằng pin EV có thể sử dụng được 20 năm hoặc hơn ở tốc độ xuống cấp này. Nếu pin EV xuống cấp ở mức 1,8 phần trăm mỗi năm, nó vẫn có trạng thái sức khỏe trên 80 phần trăm sau 12 năm, “nói chung là vượt quá tuổi sử dụng thọ thông thường của một chiếc xe”.
Sự suy giảm chất lượng pin là kết quả bình thường của quá trình sử dụng: bất kỳ ai sử dụng điện thoại di động đều có thể chứng thực, lượng pin còn lại vào cuối ngày có thể giảm đáng kể so với lúc mới mua sau hai hoặc ba năm sử dụng.
Theo giải thích của Geotab, một cục pin 60kWh khi bắt đầu hoạt động với trạng thái sức khỏe 100% (SoH) và giảm xuống còn 90% SoH sẽ “hoạt động hiệu quả như một cục pin 54kWh”. Tuy nhiên, trong khi tỷ lệ suy giảm 1,8 phần trăm là tương đối ấn tượng thì tốc độ suy giảm chung của pin dự kiến sẽ giảm không tuyến tính, nghĩa là sau khi giảm ban đầu và có thời gian ổn định, về cuối vòng đời, pin sẽ giảm mạnh hơn. Tuy nhiên, dữ liệu chứng minh sự sụt giảm phi tuyến tính này vẫn còn hạn chế ở giai đoạn này, do thị trường xe điện vẫn còn tương đối non trẻ.
Theo thời gian, nhiều dữ liệu hơn sẽ cung cấp kết luận cụ thể hơn về hành vi cuối vòng đời của pin, nhưng kết luận hiện tại của Geotab là “Pin EV sẽ có tuổi thọ cao hơn tuổi thọ hữu ích của xe, đặc biệt nếu người lái xe tuân thủ các biện pháp sạc và lái xe tốt nhất”. Theo hướng này, Geotab cũng phát hiện ra rằng những loại xe điện sử dụng nhiều không cho thấy tình trạng pin bị suy giảm đáng kể hơn những loại khác” và rằng các nhà quản lý đội xe kinh doanh không nên lo lắng khi đưa xe điện của mình vào “chu kỳ hoạt động sử dụng nhiều”.
“Tuy nhiên, khi phân tích cùng một mẫu xe trong tình huống sử dụng nhiều, tiếp xúc với các điều kiện khí hậu và công suất sạc khác nhau, sẽ thấy có mối tương quan mạnh mẽ giữa khí hậu nhiệt độ cao, tần suất sử dụng sạc công suất cao và sự suy giảm pin”.
Tương tự như vậy, Geotab đã tìm thấy “một sự khác biệt đáng chú ý về tình trạng pin giữa những chiếc xe thường xuyên sạc ở Cấp độ 2 so với những chiếc xe sử dụng Cấp độ 1, nhưng sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê. “Mặt khác, việc sử dụng thiết bị sạc nhanh dòng điện một chiều (DCFC)] dường như có tác động đáng kể đến tốc độ suy giảm của pin. “Sạc pin nhanh có nghĩa là dòng điện cao, dẫn đến nhiệt độ cao, cả hai đều làm căng pin. Trên thực tế, nhiều nhà sản xuất ô tô đề xuất tài xế và người quản lý đội xe hạn chế sử dụng sạc nhanh DC để kéo dài tuổi thọ pin của xe điện.”
Một số biện pháp sử dụng tốt nhất sau đó đã được xác định, bao gồm giảm thiểu việc sạc nhanh DC và tránh để xe đỗ khi pin đầy hoặc hết, lý tưởng nhất là giữ mức pin của xe ở mức từ 20 đến 80 phần trăm.
Tuấn Phạm