Những ngày qua, nhiều tỉnh phía Bắc phải hứng chịu các đợt mưa lớn và lũ lụt kéo dài. Hàng loạt phương tiện, trong đó có ô tô cá nhân, bị ngâm nước từ vài giờ đến vài ngày. Nhiều chủ xe sau khi nước rút chỉ lo thay dầu máy, sấy khô nội thất, kiểm tra điện, mà quên mất một bộ phận cũng “uống nước” không kém phần nguy hiểm: hệ thống cầu, hay còn gọi là bộ vi sai.
Cầu vi sai là nơi truyền mô-men xoắn từ hộp số đến bánh xe, giúp xe di chuyển mượt mà và ổn định trên mọi loại địa hình. Bộ phận này hoạt động trong môi trường dầu bôi trơn kín, nhưng lại có lỗ thông hơi (breather) để cân bằng áp suất khi nhiệt độ thay đổi. Khi xe bị ngập nước sâu, đặc biệt là ngập đến trục bánh hoặc cao hơn, nước dễ dàng xâm nhập qua lỗ thông hơi hoặc qua phớt chặn dầu đã cũ hoặc bị hở. Kết quả là dầu cầu bị nhiễm nước, mất tác dụng bôi trơn và trở thành “kẻ phá hoại thầm lặng”.
Hậu quả của việc nước lọt vào cầu không xảy ra ngay lập tức. Sau vài trăm đến vài nghìn kilômét, chủ xe mới bắt đầu nghe tiếng hú, tiếng kêu rít hoặc cảm giác rung nhẹ ở bánh xe chủ động. Khi đó, bánh răng và vòng bi bên trong đã bị ăn mòn, hoen rỉ, thậm chí gãy vỡ nếu tiếp tục vận hành. Chi phí sửa chữa một bộ vi sai hỏng nặng có thể lên đến hàng chục triệu đồng, tùy loại xe.
Chính vì vậy, các kỹ thuật viên khuyến cáo: sau khi xe bị ngập nước, dù xe vẫn khởi động bình thường, cũng cần kiểm tra dầu cầu và dầu hộp số ngay lập tức. Việc này đặc biệt quan trọng với các xe có hai cầu (AWD hoặc 4WD), vì khi đó cần kiểm tra cả cầu trước, cầu sau và hộp chuyển cầu (transfer case).
Cách nhận biết dầu cầu bị nhiễm nước khá đơn giản: khi xả ra, dầu có màu trắng đục hoặc như sữa, có thể lẫn bọt nhỏ. Trong trường hợp này, cần xả bỏ toàn bộ, súc rửa sạch bên trong và thay dầu mới đúng chủng loại do nhà sản xuất khuyến nghị. Với các xe đã sử dụng lâu năm, phớt láp hoặc phớt trục có thể đã lão hóa, vì thế nên thay mới phớt để đảm bảo kín khít, tránh nước xâm nhập trở lại.
Ngoài hệ thống cầu, các bộ phận khác như máy phát điện, ắc quy, mô-tơ khởi động cũng cần được kiểm tra kỹ. Dù đã được sấy khô, hơi ẩm và bùn đất có thể bám lại trong các đầu nối điện, gây rò điện hoặc chập mạch. Đặc biệt, ắc quy yếu sau khi ngâm nước lâu dễ khiến hệ thống khởi động và các thiết bị an toàn (ABS, túi khí) hoạt động không ổn định.
Sau thiên tai, việc khôi phục phương tiện là cần thiết, nhưng cũng là lúc chủ xe nên bảo dưỡng toàn diện thay vì chỉ xử lý phần nhìn thấy được. Một chai dầu cầu chỉ vài trăm nghìn, nhưng có thể cứu cả bộ truyền động trị giá hàng chục triệu. Đừng để chiếc xe tưởng chừng đã “qua cơn ngập” phải đối mặt với những hư hỏng âm ỉ sau đó.
Bão lũ rồi sẽ qua, nhưng với mỗi chiếc xe, sự quan tâm đúng cách sau khi bị ngập nước chính là cách tốt nhất để bảo toàn giá trị và sự an toàn trên mọi hành trình. Sau khi nước rút, hãy nhớ: kiểm tra dầu cầu, hộp số và ắc quy, ba điểm then chốt giúp xe vận hành bền bỉ sau lũ.
Tuấn Phạm